Η Πάτρα είναι η πρωτεύουσα του Νομού Αχαΐας, της περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας. Ο νέος Δήμος Πατρέων, όπως προέκυψε από το Πρόγραμμα Καλλικράτης από την συνένωση των προϋπαρχόντων δήμων Πατρέων, Βραχναίικων, Μεσσάτιδος, Παραλίας και Ρίου, αποτελεί τον τρίτο μεγαλύτερο δήμο της χώρας. Μετά την Αθήνα και την Θεσσαλονίκη το πολεοδομικό συγκρότημα της Πάτρας είναι το τρίτο μεγαλύτερο σε πληθυσμό πανελληνίως. Η έκταση του νέου Δήμου είναι 333,14 τ.χλμ., ενώ ο νομός Αχαϊας έχει συνολική έκταση 3.271 τ.χλμ.. Αποτελεί το μεγαλύτερο εμπορικό, οικονομικό και πολιτιστικό κέντρο της Πελοποννήσου και της Δυτικής Ελλάδας, γνωστό ως διεθνές εμπορικό κέντρο, μεγάλο λιμάνι και κομβικό σημείο για το εμπόριο και την επικοινωνία με την Ιταλία και την Ευρωπαϊκή Δύση. Η Πάτρα βρίσκεται στα βόρεια παράλια της Πελοποννήσου, στις δυτικές απολήξεις του Παναχαϊκού όρους και βρέχεται από τον Πατραϊκό κόλπο, ο οποίος στην ουσία είναι μια εγκόλπωση του Ιονίου πελάγους. Η Πάτρα διαιρείται στην Άνω και Κάτω πόλη. Η Άνω πόλη καλύπτει την περιοχή γύρω από το φρούριο, πάνω στις δυτικότερες υπώρειες του Παναχαϊκού όρους (1.928 μέτρα) πριν τον Πατραϊκό Κόλπο, ενώ η Κάτω πόλη, η οποία περιλαμβάνει τον αστικό πυρήνα και το λιμάνι, βρίσκεται δίπλα στη θάλασσα και απλώνεται μεταξύ των εκβολών των ποταμών Γλαύκου (μεγαλύτερο ποτάμι της περιοχής) και Χαράδρου. Στα βόρεια του κέντρου της πόλης βρίσκεται το έλος της Αγυιάς, ένας πάρακτιος υγροβιότοπος όπου η οικολογική του αξία αναγνωρίζεται από τη μεγάλη ποικιλία πουλιών (πάνω από 90 είδη), που το χρησιμοποιούν ως μεταναστευτικό σταθμό και για να ξεχειμωνιάσουν.
Η Πάτρα ξεχωρίζει για τα αξιοθέατα της όπως το Μεσαιωνικό Κάστρο, το Αρχαίο Ωδείο, το Δημοτικό Θέατρο Απόλλων, η Αχάια Κλάους, ο αρχαιολογικός χώρος Βούντενης και φυσικά η Γέφυρα Ρίου – Αντιρρίου «Χαρίλαος Τρικούπης». Η πόλη της Πάτρας ήταν η Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης του 2006. Πασίγνωστο είναι και το Καρναβάλι της Πάτρας, όπου από το 1974 (ξεκινώντας από τα μέσα του 19ου αιώνα) και μετά αρχίζει και παίρνει τη σημερινή του μορφή.
Ιστορία
Οι πρώτοι κάτοικοι της περιοχής ήταν οι Ίωνες και το πρώτο της όνομα ήταν Αιγιαλία. Μετά την κάθοδο των Δωριέων ονομάστηκε Αχαία. Σύμφωνα με τη μυθολογία, η Πάτρα έλαβε το όνομά της από τον ιδρυτή της, τον Πατρέα, έναν Αχαιό από τη Σπάρτη. Κατά την περίοδο της δημιουργίας της Αχαϊκής Συμπολιτείας το 280 π.Χ. φτάνει στο απόγειο της ακμής της. Η Πάτρα υποτάχθηκε στην Ρώμη το 146 π.Χ.. Κατά το 2ο αιώνα μ.Χ. βρίσκεται στη μεγαλύτερη ακμή της καθώς Ρωμαίοι αυτοκράτορες της παρείχαν προνόμια που μπορούσαν ν' απολαμβάνουν οι Ρωμαίοι ως άποικοι, κοινώς ελευθερία και αυτοδιοίκηση. Σύμφωνα με την χριστιανική παράδοση υπήρξε ο τόπος του μαρτυρίου του Αγίου Αντρέα, προστάτη και πολιούχου της πόλης. Μετά την αποτυχημένη πολιορκία των Σλάβων το 807 μ.Χ., το 1205 καταλαμβάνεται από τους Φράγκους. Το 1429 απελευθερώνεται από Κωνσταντίνο τον Παλαιολόγου, ενώ το 1461 καταλαμβάνεται από τους Οθωμανούς. Μετά των επαναστατικών εξεγέρσεων του 1466, 1532 και 1571, οι Ενετοί το 1687 καταλαμβάνουν και διατηρούν την Πάτρα ως το 1715. Μετά τις καταστροφές των Τουρκαλβανών κατά την Ορλωφική επανάσταση το 1770, στις 25 Μαρτίου 1821 στην Πάτρα κηρύσσεται η Ελληνική Επανάσταση από τον Δεσπότη Παλαιών Πατρών Γερμανό και τους προκρίτους της Αχαΐας. Το 1828 ο Γάλλος στρατάρχης Νικόλαος - Ιωσήφ Μαιζών καταλαμβάνει με Γαλλικά στρατεύματα την πόλη και παραδίδει την πόλη στη νεοσύστατη Ελληνική Κυβέρνηση.
Η Πάτρα έχει μακρά παράδοση στα πολιτικά πράγματα της χώρας, έχοντας αναδείξει μεγάλο αριθμό Πρωθυπουργών στην ελληνική ιστορία: η οικογένεια Παπανδρέου (τρεις Πρωθυπουργοί, Γεώργιος, Ανδρέας, Γιώργος), ο Δημήτριος Γούναρης, ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος. καθώς και ο πρώην πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας, Κωστής Στεφανόπουλος.
